مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، اولین کنفرانس ملی قرآن‌پژوهی پیشرفت و روش‌شناسی تفسیر در 20اردیبهشت را در دو نوبت صبح و بعدازظهر برگزار کرد. هدف از برگزاری این کنفرانس، آشنایی با پژوهش‌‌های جدید در گسترۀ قرآن‌پژوهی و روش‌شناسی تفسیری، گفت‌وگو و تبادل‌نظر استادان، پژوهشگران و دانشجویان، توجه خاص به حوزه‌های تطبیقی و میان‌رشته‌ای و همچنین ترغیب پژوهشگران بود.
گفتنی است، این کنفرانس با همکاری و مشارکت دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ شورای توسعۀ فرهنگ قرآنی، معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC)، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه قم، انجمن قرآن‌پژوهی حوزۀ علمیه قم، مؤسسۀ تمهید، مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و مرکز آموزش تخصصی تفسیر و علوم قرآن در برپایی این همایش مشارکت و پشتیبانی خبری خبرگزاری ایکنا برگزار شد. در این کنفرانس، با وجود گفت‌وگوهای چالشی و علمی میان صاحب‌نظران و ابراز اختلافات فکری، همه بر این مسئله که نیازمند روش جدید تفسیر قرآن برای نظریه‌پردازی در پیشرفت هستیم، تأکید کردند.
در ابتدای این جلسه بیژن عبدالکریمی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی گفت: اساساً در روزگار کنونی که عقلانیت تکنولوژیک غلبه دارد، چگونه می‌توان حرفی از معنویت داشت؟
عبدالکریمی با بیان اینکه ما در ابتدا باید به این سؤال جواب دهیم که «متن مقدس، مقدس‌بودن خود را از کجا یافته است و این تقدس به چه معنایی است؟ وقتی می‌گوییم این متن آسمانی است، منظورمان چیست؟» ادامه داد: نقد من به بیشتر نظام‌های تفسیری این است که این پرسش را نادیده گرفته‌اند و چون این حقیقت مغفول شده ما راه را گم کرده‌ایم.
در ادامۀ این نشست حسن بنیانیان، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی و پژوهشگر، در سخنانی گفت: اختلافات زیاد میان مدیران فرهنگی و نظر آنان در موضوعات مختلف، سبب گریز مردم از مباحث نظری می‌شود که در این نوع نشست‌ها نیز شاهدیم.
بنیانیان در پاسخ به ادعای مطرح‌شده دربارۀ لزوم تفکیک مباحث علمی از دینی تصریح کرد: در مدیریت نمی‌توان مباحث ایدئولوژیک را از مباحث علمی جدا کرد؛ ممکن است در یک کار تحقیقی، تلاش بر این تفکیک صورت بگیرد که البته خود این نیز تا حد صفر، شدنی نیست و در همۀ دنیا هم که معتقد به جداکردن دین از سیاست هستند، این‌طور است و باورشان در سیاست‌هایشان لحاظ می‌شود و تفکیک در دنیای عمل ممکن نیست.
سلیمان خاکبان، استاد دانشگاه قم نیز گفت: برای رهایی از انفجار دیدگاه‌های متضاد معتقدم همان طور که انیشتین گفته نظریه باید ساده و اثرگذار باشد، بنده نظریه‌ای را عنوان کرده‌ام و معتقدم که سعادت فردی و پیشرفت اجتماعی در پرتوی الگوی نوین مرجعیت و رهبری قابل‌پیگیری است و کانون اصلی این نظریه، نیازهای انسان است.
در ادامۀ این نشست تقی آزاد ارمکی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه با بیان اینکه نظریه‌پردازی در علوم اجتماعی باطل است گفت: در ایران متأسفانه ایدئولوژی و علم با یکدیگر خلط شده است و از ایدئولوژی شروع می‌کنیم و می‌خواهیم به مطالب علمی و دانش برسیم البته این به این معنا نیست که در جهان غرب در مباحث توسعه، این مشکل را نداشته‌اند ولی چون تراکم تفکر زیاد بود از این مشکل بیرون رفته و تمایز قائل شده‌اند.
آزاد ارمکی تصریح کرد: جایی که دانش اجتماعی در جهان مشکلی را حل کرده به علت این است که در مفاهیم بنیادین کار کرده‌اند؛ ولی در جهان دانشی ایرانی ما اصلاً هیچ دغدغه و تأملی نداریم و کلیاتی مانند دین و سرزمین خوب و روشفنکر بد و… را بیان می‌کنیم که توهمات بیشت نیستند؛ در حالی که پذیرش وضعیت و زیست معاصر جهان ایرانی، اولین گام در پیشرفت است و فلسفه و الهیئت غربی نیز بر این فرض شکل گرفت.
وی افزود: توسعه، پدیده‌ای جهانی است و اتفاقاً تحولات جهان مدرن به ما کمک می‌کند تا هم‌سانی زیست‌جهان ایرانی با سایر نقاط دنیا تبیین شود.
