2:44 بعد از ظهر
20 مهر 1403

اندیشۀ دین‌شناخت پیشرفت، اندیشۀ ولایتمند مدیریت تغییر

 

این نوشتار در سال 1394 به‌صورت تک‌نگاشت از سوی «مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» به چاپ رسیده است و بر آن است که اندیشه و دانش بنیان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و سند چشم‌انداز توسعۀ 1404 (به‌مثابۀ چکیدۀ عینیت‌نگر الگوی پیشرفت) و دیگر اسناد راهبردی نظام، دکترین ملی تحقیق و توسعۀ نظام جمهوری اسلامی و متکای نقشۀ راه و جامع علمی ازجمله نقشۀ راه دانش دینی، به‌واقع همان، «تفقه در دین» است. بدین‌سان الگوی مدیریت راهبردی تحقیق و توسعه‌ای در چارچوب نظام ولایت فقیه نیز در راستای اندیشه، نظریه و گفتمان تحقیق و توسعۀ تفقه در دین محور قرار می‌گیرد. به این قرار، نظام اندیشه‌ای ـ دانشی مبنای «ولایت حاکمیتی و تحقیق و توسعه‌ای فقیه» همان تفقه در دین است. 

رویکرد این پژوهش، تنقیح یک مبنای بازخوانی‌شده برای بنیان معرفت‌شناختی نظام جمهوری اسلامی و خاستگاه ادراکی نقشۀ راه دانش دینی است. دیدگاه جامع فقهی ـ تفقه در دین، به‌مثابۀ یک سامانۀ جامع و نه تفقه در احکام، به‌مثابۀ جزیئی نظام‌واره از آن نظام جامع ادارکی ـ می‌تواند خاستگاه دانشی نقشۀ راه و اندیشۀ مدیریت راهبردی نظام باشد و نقشۀ جامع دانش دینی مبتنی بر همین چشم‌انداز طراحی می‌شود. ایدۀ ولایت فقیه نیز از این منظر، پوشش‌دهندۀ اندیشۀ دین‌شناختی دولت تحقیق و توسعه‌ای است. داشتۀ سترگ و پرمایۀ حوزه‌های دینی همانا دانش «فقه جامع» است؛ داشته‌هایی به‌عنوان خاستگاه سامان‌دهی و بسط نظام‌وارۀ «دانش‌های در اختیار خویش» و «دانش مبنای مدیریت تحول و متعلق نقشۀ راه» برای ورود به عرصۀ برنامه‌ریزی توسعه‌ای راهبری تحقیق و توسعه‌ای جامعۀ مخاطب. دانش‌پژوهان و نظام مدیریت ملی برای تدبیر سلوک اندیشه‌ای و مدیریت دین‌شناختی خویش به این دانش مبنا نیازمند هستند. 

این نوشته در مباحث زیر ارائه شده است:

1. نقشۀ جامع علم (اندیشه و دانش پیشرفت) و نگاشت معرفت‌شناختی آن؛

2. گذار معرفت‌شناخت به صورت مسئلۀ اصلی؛

3. اندیشۀ خودویژۀ ترقی؛

4. تفقه در دین، اندیشۀ دین‌شناخت دارای اقتدار رشد ـ توسعه‌ای؛

5. تطور اندیشۀ ولایتمندی فقه جامع اجتهادی؛

6. فقه جامع و نظام تحقیق و توسعه.