روش‌شناسی و رویکرد پردازش سند الگوی پایۀ پیشرفت

چکیده

طرح پیشنهادی «ساختار دیگری برای سند الگوی پایۀ پیشرفت» در مکتوب پیشنهادی این قلم در کنفرانس پنجم، نقطه­‌های گذاری را مشخص نمود که با بسط پایه­‌های روش­‌شناختی و حیث ساختاری آن، گام تفصیلی جلوتری را در بازپردازش سند الگو بسامان آورد و کارکرد آن را در تکمیل و تعمیق سطوح سند الگو به معرض می‌­آورد. با نظر به آن بازخوانی پیشنهادی، روش به‌ساخت و برساخت سند الگوی پایه کدام است؟ در نمونۀ اسناد پیش‌­نویس و نوع آراء درمیان‌آمده با فرض­‌هایی چونان اصالت مکتب صدرایی، اصل ولایت فقیه در احکام، تلقی مرسوم فردنگر و فقه احکام­‌نگر از اندیشه و دانش دینی، تلقی ناروشن از قدرت عادلانه، مباحث و تصوری بدیهی انگاشته شده و چندان به معرفت و روش روش طراحی سند الگو اندیشیده نشده است.

شناخت موضوع و ساختار موضوع، گام اول ضروری برای تفاهم بین‌­الأذهانی در طراحی سند الگو است که مؤلفه‌­های سه­‌گانۀ «کانون نظریه و نظام ج.ا.ا»، «دانش بنیان این الگو» و «الگوی مبتنی بر دانش» در ساختار موضوع را در خود دارد. درحیث روش‌شناسی نیز منطق پیش‌­رونده وبازخورندۀ پردازش الگو، نسبت رفت‌­وشدی نظر به اقدام برنامه‌‍­ای و بازخورند اقدام توسعه­‌ای به مبانی فلسفۀ مضاف مربوط را راهبری می‌­کند و نسبت طولی، فرآیندی و سازوکاری درونی سند پیشنهادی موردتوجه است.

ساختار تفصیلی سند به این قرار در ماتریسی دووجهی مدنظر است:

۱. حیث ساختاری مدل به لحاظ دیدگاه پایه و اصول حاکم بر سه بخش یادشدۀ اصل نظریه و نظام، نقشۀ جامع (نگاشت مسیر) علم (اندیشه و دانش پیشرفت) و نقشۀ جامع علمی (الگوی پیشرفت دانش‌بنیان)؛

۲. حیث فرآیندی پیش‌­رونده و پس­‌رونده و به این ­قرار سازوکاری از سطح پارادایمی تا سطح گفتمانی حاکم بر ساختار مزبور.

مقاله با نظر به وجوه فارق از اسناد پیش‌­نویس پیشنهادی، این «رویکردگذاری» را در خود دارد. بر این اساس رابطۀ ارگانیک و نظام‌مند بین مبانی عام و ساختار شش‌وجهی نظام مدیریت، نگاشت­‌های چهارگانۀ نقشۀ جامع علم و نیز سطوح شش‌­گانه از مبانی خاص توسعه­‌ای تا رسالت تا افق‌­ها تا سیاست‌­ها و راهبردهای کلان در این نظام رفت‌وبرگشتی، در ضمن فرآیند رفت‌وبرگشتی پارادایم تا گفتمان و بازخورند آن به‌گونه‌­ای روش‌شناخت برقرار می‌­شود.

بسط تحلیلی ایدۀ الگو، گذار برافزاینده از دیگر نظام‌­های پیشنهادی، ارزیابی کارکرد روش‌­شناسی درون‌­زای استنباطی الگوی دین‌شناخت پیشرفت، نمونه‌ عرصه­‌های کارکرد رویکرد پیشنهادی است. روش روش الگو در این رویکرد تعریف و معین می‌­شود.

کلیدواژگان: الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، سند الگوی پایه، تفقه در دین، روش­‌شناسی، ولایت فقیه، توسعۀ دانش­‌بنیان، پیشرفت حکمت‌بنیان.

نویسندگان: احمد آکوچکیان، مرضیه بخشی.

منبع: ششمین کنفرانس مرکز الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، ۱۳۹۶.