سورۀ حمد و ظرفیت‌های آن

حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان در یکی از نشست‌های گروه پژوهش تفسیری به «توصیف ابعاد سورۀ مبارکۀ حمد» پرداختند. در این راستا، چنین به گفت‌وگو آمد: «حمد»، در آموزه‌های قرآنی ـ اوصیایی، تنها به‌شرط جهت‌گیری در راستای عبودیت خداوندی تحقق می‌یابد و به‌ تعبیری، حمد تنها برای خداوند واقع می‌شود. به سخنی تحلیلی‌تر، بر مدار اسماء ذات و صفات الهی، اسماء فعل خداوند، شاخصه‌های نقد کیفیت و سطح این بهره‌وری سه‌وجهی است. تعبیر «الله» در ادبیات قرآنی «اَلحَمدُ لِله» با اوصاف تفسیری آن، چون «رَب الْعَلَمِین»، «الرحْمَنِ الرحِیم»، «مَلِک یوْمِ الدین»، حقیقت عبودیت را نیز توضیح می‌دهد یعنی بهره‌وری شناختی به سمت حکمت افزون‌تر (روی به هُوَ الحَکیم)، علم افزون‌تر (روی به هُوَ العَلیم) و بهره‌وری زبانی، به‌سمت میل افزون‌تر مکتب زبانی خویش به مکتب زبانی دین و بهره‌وری عملکردی به‌سمت رفاقت افزون‌تر، شفقت افزون‌تر، عظمت افزون‌تر، جبروت افزون‌تر، رحمانیت افزون‌تر، رحیمیت افزون‌تر (در ذیل اسماء شفیق، رفیق، عظیم، رحمن، رحیم و…). بدین‌سان راهبری ظرفیت‌ها و همۀ چیزها از چشم‌انداز مکتب قرآن‌شناخت حمد برای خداوند، امکانات و چیزهایی چونان جاری در جریان رشد وجودی آدمیان به‌مثابۀ سرمایۀ وجودی (انسانی تا فکری تا اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی تا اجتماعی و مدنی) تفسیر می‌شوند.