4:07 بعد از ظهر
13 مهر 1403

فلسفۀ اصول و روش‌شناسی اندیشۀ دین‌شناخت پیشرفت

نشست سی‌ویکم پژوهش کارگاهی «فلسفۀ اصول و روش‌شناسی اندیشۀ دین‌شناخت پیشرفت» با راهبری حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان 12آبان‌ماه سال جاری در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) برگزار شد.

در این نشست رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه گفت: اصول عام درون‌دینی تفکر اجتهادی در ذیل نظریۀ جامع تفسیر پیشرفت‌شناخت، در فصل مبانی فلسفۀ دین جای دارند که در عین آنکه چه به‌لحاظ ساختاری و چه به‌لحاظ محتوا تأسیسی هستند، اما و البته در تداوم آراء و نظرهای حوزۀ بنیان تفکر اجتهادی و پارادایم‌پژوهی تفسیری قرار دارند.

وی در ادامه به تبیین دو اصل اشاره کرد که در ادامه به‌اختصار به آن پرداخته می‌شود.

  1. امکان جریان آموزه‌ها در بسامانی و به سامانی نظام علم مبنای مدیریت تحول:

ساحت دین، ساحت سازوکاری ظهور یک انتولوژیِ (هستی ـ انسان‌شناسی) خودویژۀ الهیاتی است که اندیشۀ دینی در این ساحت و بر بنیان آن انتولوژی، ساخت پارادایمی هماهنگی خواهد داشت. بدین‌سان و به‌ناگزیر، تئولوژی خودویژه‌ای متولد می‌شود. این تئولوژی، سامانۀ الهیاتی پارادایمی تفکر اجتهادی را رقم می‌زند که به‌نوبۀ خود از مجرای گذار به استنباط و استنتاج نظام‌های مطلوب ارزشی و هنجاری، به‌ناگزیر ساختی ایدئولوژیک می‌گیرد. این ایدئولوژی مرجع می‌تواند نظریۀ مبنا برای بسامانی مدل مفهومی و مدل عملیاتی ناظر به آن خواهانی مرکزی انتولوژی برگزیده باشد و در این راستا تکنولوژی (فناوری در پنج ضلع مغزافزاری، نرم‌افزاری، انسان‌افزاری، سازمان‌افزاری و سخت‌افزاری) خودویژه‌ای را برای مدیریت تغییر پیشنهاد می‌کند. گونۀ ساده‌شدۀ این اصل آن است که دین، ساحت جریان علم به عمل تغییردهندۀ جهان است.

  1. ماهیت قبض و بسطی معرفت دینی:

معرفت دینی، محصول جریان روشمند پیوستۀ عقل و احساس (قلب) در متن دادوستد هماهنگ عقل و وحی، ناظر به موضوع مسئله‌ای معین است که در ضمن مفاهیم و گزاره‌هایی معین در ساحات گوناگون ادراکی، وجدانی، حقیقی و اعتباری، سامان موضوعی می‌یابد و از این رهگذر علم دینی متولد می‌شود.