نظریه و مکتب تفسیر پیشرفت‌شناخت در گفتگو با پنج نظر

گروه پژوهش‌های تفسیری مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) بررسی نظریه‌های نوین تفسیری را در قالب اثر «نظریه و مکتب تفسیر پیشرفت‌شناخت در گفتگو با پنج نظر» و در هم‌اندیشی با صاحب‌نظران این عرصه در دستور کار خود قرار داده است. گفتنی است این اثر یکی از دستاوردهای اولین کنفرانس قرآن‌پژوهی پیشرفت با موضوع کلی «قرآن‌پژوهی پیشرفت و روش‌شناسی تفسیری» است که در سال ۱۳۹۶ برگزار شد.

فرصت آغازین هم‌اندیشی در کدامینی نظریۀ مرجع تفسیری، در برابر انواع جریان‌های تفسیری با رویکرد تبیین افزون‌تر نظریه و مکتب برگزیده و پیشنهادی تفسیری پیشرفت‌شناخت، در مجال این اثر، پیش رو آمده است تا اولین گام با برخی از نظریه‌های معاصری، در این عرصه برداشته شود. از منظر نقد و تبیین و بسط نظریه و مکتب یادشده، در محضر پنج اندیشمند شایسته جنابان حجج‌ اسلام دکتر محسن الویری با نظریۀ «تفسیر تاریخی»، دکتر عبدالکریم بهجت‌پور با نظریۀ «تفسیر تنزیلی»، دکتر احمد مبلغی با نظریۀ «تفسیر تحول تمدنی»، دکتر محمدتقی سبحانی با نظریۀ «تفسیر سه‌وجهی» و نیز دکتر جعفر نکونام با نظریۀ «تفسیر سه لایه‌ای» هستیم تا مخاطب در یک گفتگوی انتقادی متین و تبیینی، تصویر روشن‌تری از نظریه‌های یادشده در سویی و مکتب و نظریۀ تفسیر پیشرفت‌شناخت، از سوی دیگر و در نسبت عموم ـ خصوص با این نظریه‌ها بیابد.

قرآن‌پژوهی معاصر در آستانۀ یک دگرگونی معرفت‌شناخت، همپای تحولات بنیادین معرفت‌شناخت در خاستگاه پارادایمی مدنیت معاصر اسلامی ـ ایرانی است. الگونگری پیشرفت نیز سر رسیده است و به‌تدریج در بنیان‌پژوهی آن، نوبت به اندیشه‌پژوهی پیشرفت می‌رسد و در برآیند این دگردیسی و بازفرآوری معرفت‌شناخت، خواهانی اقتدار توسعه‌ای علوم انسانی نیز در کلیت عرصه‌های دانشی دین‌شناخت و اندیشه و دانش تفسیر، به‌مثابۀ خاستگاه برآیندی و مقسم این علوم نیز به میان آمده است.