4:35 بعد از ظهر
22 مهر 1403

پژوهش فقهی؛ فرآيند پژوهش جامع‌نگر قواعد كلی حاكم بر جريان پديدار انسانی

در نشستی که با موضوع «چیستی پژوهش فقهی» از سوی گروه پژوهش فقه و حقوق، در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) برگزار شد، جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان، پژوهش فقهی را فرآيند پژوهش جامع‌نگر قواعد كلی حاكم بر جريان پديدار انسانی بیان کردند.

ایشان در ادامه به اصول خودویژۀ پژوهش فقهی که برای استنتاج و استنباط به کار می‌رود، اشاره کردند:

  1. لحاظ فرآيندیِ شناخت اجتهادی از شكل‌گيری مبانی نظری و اندیشه‌ای تا فرآیند استنباط تا دست‌دهی به فرآیند مهندسی تحقیق و توسعۀ هنر؛
  2. جامع‌نگری و نظام‌وارگی پژوهش در قالب یک نظام و سیستم احكام و قواعد جاری و نه صرفاً رویكرد عنصری به احكام و قواعد فقهی؛
  3. پذیرای دستاوردهای تحول در مبانی معرفت‌شناختی خویش در عرصه‌هایی چون روش‌شناسی منطق سیستمی در فرآیند استنباط یا روش‌شناسی نسبت فهم فقهی با فرآیند تحقیق و توسعه؛
  4. پذیرای پاسخ‌های نوبه‌نوشده در برابر پرسش‌های نوبه‌نوشونده، از جمله قانون تحول اجتهاد در نسبت با تحول زمان ـ مكان.