اختیار خلاق خودی

آدمی در تقاطع انتخاب‌ها، میان خیر و شر، راهی برای آفرینش خویش می‌گشاید. این اصل که انسان با هر انتخاب «خودِ ممکنی را برمی‌گزیند» یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم اختیار خلاق خودی است.

در نشست اخیر گروه پژوهشی سلامت و سبک زندگی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان، استاد راهبر این گروه پژوهشی، با تأکید بر این اصل بیان کرد: «اطاعت و عبودیت» آزادی از آزادی است. این گزینش آگاهانه، تقوا و خودبانی را به ارمغان می‌آورد و زمینه‌ساز تعالی و رشد انسانی می‌شود. وی افزود: انتخاب خیر مرز دقیقی با آزادی معادل عصیان در مکتب اگزیستانسیالیسم غرب دارد.

دکتر آکوچکیان با اشاره به دیدگاه اگزیستانسیالیسم سارتری اظهار داشت: «آزادی اصلی است که به‌خاطر آن قدرت و فطرت نفی می‌‌شود، غافل از این‌که خلقت و فطرت انسان این آزادی را برای او به ارمغان ‌‌آورده و آن را تضمین نموده است و آزادی و اختیار انسان با نظام وجوبی و ضروری عالم هیچ منافاتی ندارد. هم‌چنین اگر بپذیریم که انسان دارای فطرت و سرشتی خاص است، لزوماً باید قائل به جبر شویم.»

او در ادامه تأکید کرد: پذیرش فطرت به این معناست که همۀ انسان‌ها در اموری که ویژۀ آن‌هاست اشتراک دارند. این اشتراک علت تامۀ صدور فعل واحدی نیست تا موجب جبر شود.

در این نشست، با تأکید بر این‌که آزادی و اختیار انسان زمینه‌ساز رشد اوست، تصریح شد: هنگامی که انسان درمی‌یابد خودْ سازندۀ خویش است، اضطرابی ناشی از بی‌معیاری انتخاب‌ها پدید می‌آید. اما در پرتوی بینش دینی این اضطراب به آرامشی خلاق بدل می‌شود که مسیر تعالی را هموار می‌سازد.

گروه پژوهشی سلامت و سبک زندگی با بررسی این موضوع تلاش دارد تا ابعاد تازه‌ای از اختیار انسانی و رابطۀ آن با رشد و تعالی را آشکار سازد.