منو
چکیده
سبک زندگی، الگوی نماددار تدبیر خلاق زندگی فردی در متن مناسبات اجتماعی است که از یک مکتب برگزیدۀ راهبری رشد پدیدار انسانی، سرچشمه می‌گیرد. در این میان سنت اهل‌البیت (ع)، الگوی روش‌شناختِ تفسیری و تدبیری کلیت عرصۀ رشد انسانی، اجتماعی و تمدنی است که بر نظام آموزه‌های قرآنی حیات و رشد بناست و نیایش آل‌البیت (ع) بالغ‌ترین مِفصل فراانگیزشی آن دو الگوی مفهومی و تدبیری است. نیایش، زبان فراانگیزشی سبک زندگی است که در فرآوری کانونی‌اش، خواهانی معنادار فصل شخصیتی و هویتی سبک زندگی، یعنی تجربۀ اخلاقی است. اخلاق، سامانۀ جامع شاخصه‌ها و مؤلفه‌های شخصیتی آدمی در جریان بلوغ هویت اوست. یک مکتبِ هدایت به رشد، علاوه بر آموزه‌های هستی‌شناختی و انسان‌شناختی، دارای دیگر مبانی نظری، روش‌ها و راهکارهای راهبری به رشد نیز (مانند الگوی مطلوب سبک زندگی و نیز الگوی مدیریت تحقیق و توسعه‌ای عینیت حیات) است. به این قرار، یک مکتب جامع‌نگر اخلاق یا نظام جامع اخلاقیِ مبتنی بر الگوی سبک زندگی، شامل مبانی نظری اخلاق، الگوی مطلوب اخلاقی و الگوی اخلاق کاربردی ـ توسعه‌ای است.
چنانچه پذیرای منظر شهود ارادی یا بصیرت ارادی در زیست اخلاقی باشیم، آنگاه حتی در زندگی روزمره ناگزیریم راجع به جهت و معنای سلوک‌های انسانی، در راست‌راهۀ اختیار خلاق بیندیشیم. در نتیجه نمی‌توانیم از توصیف ساخت این افعال و تحقیق عینیت محتویات آن‌ها صرف‌نظر کنیم. سبک زندگی، ساحت جریان این تجربۀ اخلاقی در جای‌جای تجربه‌ایِ مرسوم زندگی در متن مناسبات اجتماعی است و از همین مجرا، تجربۀ اخلاقی ـ که از تجربۀ مصنوع علوم و تجربۀ حیات روزمره مجزاست ـ پیشاپیش، مستلزم کوشش برای تغییر درجات گوناگون فعلیت بی‌واسطۀ خویش است.
با هدف کاوش مکتب دین‌شناخت سبک زندگی و در راستای پاسخ به این سؤال محوری که آیا آموزه‌های دین می‌تواند یک سامانۀ درون‌زای تجربۀ زیست اخلاقی، در متن عینی سبک زندگی انسانی پیشنهاد دهد، این پژوهش به‌مدد روش‌شناسی استنباط (علم اصول) و در راستای آن، روش‌شناسی تحلیل معانی، بر آن است تا «اصولِ فصل هویتی نظریۀ سبک زندگی» را با نمونۀ آموزه‌های نیایشی آل‌البیت (ع) پیشنهاد نماید. آموزه‌های یادشده می‌تواند یک منبع تفسیری ارزشمند در دریافت مکتب زیست اخلاقی قرآنی ـ اوصیایی باشد. در نظام اخلاقی پیشنهادی ائمه (ع)، آدمی با ترکیب بینشها و گرایش‌های ایمانی و عمل به اقدام فردی و اجتماعی در یک منظومۀ فراانگیزشی رشد، نه‌تنها کاستی‌ها و روان‌نژندی‌ها و بدی‌ها را تبدیل به خوبی نموده و کرامت‌ها و خوبی‌ها را تکثیر کرده، بلکه الگوی ارتقای سبک زندگی را در مرز نسبت اخلاق و فرهنگ به دست می‌دهد.
کلیدواژگان: سبک زندگی، اخلاق، نظریۀ اخلاقی، تجربۀ اخلاقی، دعای مکارم‌الأخلاق، مبانی نظری اخلاق، الگوی مطلوب اخلاقی، الگوی کاربردی ـ توسعه‌ای اخلاق، اخلاق توسعه.
نویسندگان: احمد آکوچکیان و رضوانه دستجانی.
منبع: چهارمین همایش بین‌المللی فلسفۀ دین معاصر، ۱۳۹۴.
قم، شهرک پردیسان، بلوار دانشگاه، بلوار شهید مولوی، کوچه دوم، مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)
کد پستی: 3749113354
تلفن: 32800430-025
نمابر: 32800417-025
ایمیل: m.t.e.roshd@gmail.com