اوایل قرن سوم هجری (212 تا 254) و اوج سرجمع امامت معیار نزدیک است. دهمین امامِ دوازدهمین گام ترسیم تفسیری و عینی در ادامۀ امامت مصطفایی و فاطمی، امام علینقی (ع)، در جو خفقانآمیز حاکمیتی و اقتصادی آن دوران (و بهطور خاص دورۀ متوکل عباسی) و داناییبنیانآفرینی و گذار به تجربۀ گفتمانی و فرهنگی و بلوغ تجربۀ زیستمانی و آدمیتی رشد در این میان است. دستپروردگان دانشی در این الگوی راهبردی امامتی آن آموزگار معیار، چون «فضلبن شاذان» افزون و افزونتر میشوند. اصل «امامت» سامان تفسیری بالغ خویش را گرفته است و با زیارت جامعۀکبیره، ترسیم در اوج فلسفی ـ زیستمانی دارد تا فرصت زیارت غدیر رسد.
اگر ژرفای تجربۀ معنا به عمق رفتن میدان و جنس نسبت با خدای خویش است، زیارت جامعۀکبیره اوج این وسعت و ژرفا را در آموزگاری این امام شهید در پیشروی زندگی مخاطبان خویش دارد. مخاطب رسم زیستی این امامْ دوازدهمین منزل رویش خویش را با وی دارد.
احمد آکوچکیان