امکان عصیان در قرائت‌های اگزیستانسیالیستی

تحلیل و نقد قرائت‌های اگزیستانسیالیستی معاصر اروپایی، موضوع یکی از نشست‌های گروه پژوهش‌های نظری و مطالعات مبنا بود. در این نشست بیان شد:

رأی نوع قرائت‌های اگزیستانسیالیستی معاصر اروپایی، آن‏ است که چون انسان آزاد است مى‏‌تواند متمرد و عصیان‌گر باشد؛ یعنى مى‌‏تواند در مقابل هر جبرى بایستد و آن را انکار و نفى کند و تصور کرده‌اند که خود عصیان و سرپیچى، براى انسان کمال است و یک انسان آزاد، انسانى است که در مقابل هیچ چیزى تسلیم نباشد و در مقابل همه‌چیز عصیان بورزد؛ چون براى عصیان، ارزش ذاتى قائل شده‌‏اند. لازمۀ این مکتب و این فلسفه، هرج‌و‌مرج در فلسفه و راهبردهای شدنِ آدمی است. درحالی‌که در مکتب اسلام، «امکان عصیان» براى انسان یک ارزش نیست، یک ویژگی است؛ یعنى انسان مى‌‏تواند عصیان یا اطاعت کند، مى‏‌تواند بالا یا پایین برود و صریحاً فرد را از نظر امکان سرپیچى از فرمان جامعه توانا مى‌‏داند. تکیۀ قرآن بر آن چیزى است که آن را «فِطْرَتَ اللَّهِ» مى‌‏نامد و مى‌‏خواند.