بررسی راهبردهای فقهی و اجتماعی در مدیریت اطلاعات و رسانه

در جهانی که اطلاعات با سرعتی سرسام‌آور تولید و منتشر می‌شود چالش‌هایی مانند «انفجار اطلاعات» و «آلودگی اطلاعات» به دغدغه‌ای اساسی تبدیل شده است. مدیریت صحیح و نظام‌مند اطلاعات نه‌تنها یک نیاز علمی، بلکه ضرورتی راهبردی برای جوامع معاصر به‌ویژه در مدنیت دینی و نظام اسلامی است. در همین راستا، نشست تخصصی «فقه هنجاری و جامعه‌شناخت رسانه» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان، در جمع هم‌پژوهان گروه پژوهش فقه و حقوق و گروه پژوهش تحقیق و توسعه و مطالعات راهبردی برگزار شد.

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) در این نشست تأکید کرد: «پیشرفت‌های علمی و فنی عرصۀ زیستیْ انسان جهان معاصر را با تنش‌ها و فشارهایی در عرصۀ اطلاعات مواجه کرده است، هم‌چنان‌که حجم وسیع تولید اطلاعاتْ جهان را با مباحثی چون انفجار اطلاعات و آلودگی اطلاعات روبه‌رو کرده است. ضرورت کنترل، هدایت و نظام‌ بخشیدن به فرایند اطلاعات ایجاب می‌کند که بیش‌از پیش به این مقوله پرداخته شود.»

در این نشست، محورهای کلیدی زیر مورد بررسی قرار گرفت:

1.ضرورت سامان‌بخشی به ساختار دانشی فقه هنجاری جامعه‌شناخت رسانه و تدوین احکام فقهی و حقوقی برای نظام مدیریت اطلاعات؛

2.تبیین مبانی نظری فقه هنجاری جامعه‌شناخت رسانه، ازجمله فلسفۀ دینی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی و هم‌چنین اصول اخلاقی مرتبط؛

3.بررسی احکام فقهی در حوزه‌های مختلف رسانه، ازجمله محتوای خبر، منبع خبر، مخاطبان و فعالان این حوزه؛

4.شناخت موضوعات نوپدید در فقه رسانه و ارائۀ الگوهای مدیریت راهبردی در این حوزه.

در این نشست که گامی اساسی درجهت ایجاد پیوند میان فقه، علوم اجتماعی و مدیریت اطلاعات بود، شرکت‌کنندگان بر اهمیت تدوین چارچوب‌های فقهی و حقوقی برای تنظیم‌گری رسانه‌های معاصر تأکید کردند و پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده ارائه شد.