تحلیل از کیستی انسان با حکمت قرآنی

در یکی از نشست‌های اخیر گروه پژوهش تفسیری سبک زندگی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان تصریح کرد: حکمت قرآنی و در تفسیر آن، حکمت انسان‌‌‌شناخت نیایشی سه‌ سطح تحلیل از کیستی انسان را به دست می‌‌‌دهد:

1. سطح کیستی هستی‌‌‌شناخت او به‌عنوان آیه‌‌‌ای از آیه‌‌‌های خداوند و هستی بزرگ‌تر پیچیده در او و حقیقت علم‌‌‌النفسی عظیمی که می‌‌‌تواند خلیفۀ خدا باشد؛

2. سطح روان(خود در جریان تغییر)شناخت شخصیت انسانی که ساحات وجودی آدمی را در سه سرفصل برجستۀ دانایی، خواهانی و عملکرد توضیح می‌‌‌دهد. انسان در این سطح تحلیل:

2. 1. می‌‌‌تواند بداند: خویش را، خداوند را، هستی را، جامعه را، رابطه‌‌‌های خویش را و نقش و رسالت و مسئولیت خویش را؛

2. 2. و می‌‌‌خواهد: خیر را و آزادی و عدالت و عزت … را؛

2. 3. و می‌‌‌تواند اقدام کند و عملکردهایی داشته باشد.

اجزای تحلیلی آن دانایی‌‌‌ها و خواهانی‌‌‌ها و توانایی‌‌‌ها، در یک شبکۀ سه‌ضلعی، هم از سویی گستره و ژرفای وجودی آدمی (در حقیقت انسانی وی) را و هم از سویی گستره و ژرفای سبک مطلوب زیستی وی را توضیح می‌‌‌دهند؛

3. سطح رشدشناختِ شخصیت انسانی که با کاوش نسبت ظرفیت‌‌‌های وجودی (بهره‌‌‌های دو جهان من و جز من) برای وی رو به وجود برتر در وسعت هرم جامع نیازها و فرانیازها و انگیزه‌‌‌ها و فراانگیزه‌‌‌ها می‌‌‌توان به تصویر تحلیلی «انسانِ نمونۀ قرآنی ـ اوصیایی» و ازجمله «انسانِ نیایشی» رسید.