تحلیل از کیستی انسان با حکمت قرآنی

در یکی از نشست‌های اخیر گروه پژوهش تفسیری سبک زندگی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان تصریح کرد: حکمت قرآنی و در تفسیر آن، حکمت انسان­‌شناخت نیایشی سه‌ سطح تحلیل از کیستی انسان را به دست می­‌دهد:

1. سطح کیستی هستی­‌شناخت او به‌عنوان آیه‌­ای از آیه­‌های خداوند و هستی بزرگ‌تر پیچیده در او و حقیقت علم­‌النفسی عظیمی که می­‌تواند خلیفۀ خدا باشد؛

2. سطح روان(خود در جریان تغییر)شناخت شخصیت انسانی که ساحات وجودی آدمی را در سه سرفصل برجستۀ دانایی، خواهانی و عملکرد توضیح می‌­دهد. انسان در این سطح تحلیل:

1.2. می­‌تواند بداند: خویش را، خداوند را، هستی را، جامعه را، رابطه­‌های خویش را و نقش و رسالت و مسئولیت خویش را؛

2.2. و می­‌خواهد: خیر را و آزادی و عدالت و عزت … را؛

3.2. و می‌­تواند اقدام کند و عملکردهایی داشته باشد.

اجزای تحلیلی آن دانایی­‌ها و خواهانی‌­ها و توانایی‌­ها، در یک شبکۀ سه‌ضلعی، هم از سویی گستره و ژرفای وجودی آدمی (در حقیقت انسانی وی) را و هم از سویی گستره و ژرفای سبک مطلوب زیستی وی را توضیح می­‌دهند؛

3. سطح رشدشناختِ شخصیت انسانی که با کاوش نسبت ظرفیت­‌های وجودی (بهره­‌های دو جهان من و جز من) برای وی رو به وجود برتر در وسعت هرم جامع نیازها و فرانیازها و انگیزه‌­ها و فراانگیزه‌­ها می­‌توان به تصویر تحلیلی «انسانِ نمونۀ قرآنی ـ اوصیایی» و ازجمله «انسانِ نیایشی» رسید.