جریان ولایت فقیه

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، دکتر احمد آکوچکیان، در نشست اخیر گروه پژوهشی تحقیق و توسعه و مطالعات راهبردی حضور یافت. این نشست با موضوع جریان ولایت فقیه تشکیل شد و در آن هم‌پژوهان به بحث و تبادل نظر پرداختند. آکوچکیان در این نشست تصریح کرد: درطول سالیان تجربۀ عینی ولایت فقیه دو اتفاق معرفت‌شناختی به‌تدریج در حال شکل‌گیری است:

1. در بخش فهم و اندیشۀ فقهی، گسترده شدن مباحث جدید فقه و برآمدن حوزه‌های موردنیاز و تخصصی‌‌ شدن آن:

ـ تخصصی شدن در مباحث فقه سیاسی، فقه حقوق و …؛

ـ برآمدن ابواب تازه‌تری مانند فقه هنر، فقه معماری و شهرسازی …؛

2. و اتفاق وسیع‌تر در حوزۀ دانش‌های جانبیِ اندیشۀ فقهی یعنی دانش‌های موردنیاز تدبیر امور و عناصر ساختاری این امر:

ـ مبحث اندیشۀ مصلحت و ساختار سازمانی مجمع تشخیص مصلحت به‌عنوان حوزۀ تخصصی سیاست‌گذاری توسعه؛

ـ بخش مطالعات راهبردی: راهبردهای توسعه‌ای نظام، سند چشم‌انداز و …؛

ـ بخش پژوهش‌های حوزۀ قانون‌گذاری: پژوهش برنامه‌ای؛

ـ پژوهش‌های اجتماعی ـ فرهنگی؛

ـ پژوهش‌های سیاسی ـ امنیتی.

وی در ادامه افزود: سیستم‌نگری در دو حوزۀ جداگانۀ یادشده و به‌ویژه حوزۀ نظام مدیریت ملی و مدنیت اسلامی ـ ایرانی، اندک‌اندک جدی‌تر شده است. اندیشۀ فقاهت به‌تدریج در وجه سلبی آن در شورای نگهبان و در وجه بیان عناصر عمومی وضعیت مطلوب در افتائات و استفتائات فقهی دیده می‌شود.

فربِهی حوزۀ دانشی جانبی دانش فقه و به تعبیری، حوزۀ بیرون‌فقهی دانش مبنای مدیریت نظام جمهوری اسلامی یا دانش‌های بیرون‌فقهی نظام ولایت فقه ـ ولایت فقیه هر روز به‌صورت چشم‌‌گیرتر در مجامع آکادمیک، مجامع قانون‌گذاری و مجامع سیاست‌گذاری، مشاهده می‌شود.

آکوچکیان در پایان این نشست اذعان کرد: قلمرو اجتهاد مبنای اندیشۀ مدیریت فقاهتی به‌تدریج پذیرای ناگزیر تعامل با دانش‌های بیرون‌فقهی بنیادین تا توسعه‌ای است.

عنصر انسانی تحولات اجتماعی با رخداد بحران فرهنگیْ فصل تازه‌ای را نیز به این مجموعه می‌افزاید. سه پدیدۀ بحران تفکر، بحران اخلاق و بحران هویت، ضرورت جریان عنصر معنی‌داری زندگی و نظام‌ تعلیم و تربیت را نیز به منظومۀ ولایت فقیه به‌ناگزیر افزون‌تر می‌کنند.