خاستگاه فلسفۀ دینی تفسیر و تدبیر پیشرفت

خاستگاه فلسفۀ دینی تفسیر و تدبیر پیشرفت چیست؟ حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان در نشست با هم‌اندیشان گروه پژوهش‌های نظری و تحقیقات مبنا در پاسخ به این سؤال گفت: در راستای پاسخ به این پرسش لازم است تا به پرسش‌های دیگری پاسخ داده شود، مانند اندیشه و دانش دینی معطوف به چه موضوعی است؟ و چه گستره‌ای از حوزه‌های ادراکی را دربرمی‌‌گیرد؟ و این‌که آیا فراگیر همۀ حوزه‌های ادراکی شناسای تغییر، رشد و راهبری تغییر به‌سوی آرمان رشد هست یا نیست؟ این پرسش در ابتدا پرسشی «فلسفۀ دینی» است تا بر مدار اصل «انتظار از دین» به تعریفی از دین دست یابیم که دانش به آن یا فرایند اندیشه در گسترۀ آن، در نسبت با آرمان برگزیده، بازتعریف شود. هنگامی که دریافتیم «انتظار از دین» هدایت به رشد تا مرتبۀ ارتقای خودبانی جامعه تا مرحلۀ خودتوانمندی دانش‌‌بنیان و عدالت‌محور تحقق آن آرمان است می‌توان گفت که «اندیشۀ دینی» اندیشۀ ترقی، پیشرفت و به زبان معین اندیشۀ هدایت به آرمان رشد، مستند به منابع و مصادر دین ـ و به‌طور خاص عقل و وحی ـ است. در این صورت، نظام ادراکی معطوف به رشدْ سامانۀ جامعی از انواع حوزه‌های شناختی معطوف به آرمان برگزیده را در جایگاه معرفت‌شناختی خاص خویش دربرمی‌گیرد و با روش‌شناسی معین، موضوع خاص و هدف‌‌ معرفتی معین (کلیت و اجزای آرمان رشد) شناسایی می‌شود.