در آستانۀ امنیت دین‌شناخت

مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) در یکی از نشست‌های گروه پژوهش علوم انسانی و بینارشته‌ای به بررسی مکتب فلسفی اگزیستانسیالیسم و ارتباط آن با مفاهیم امنیت وجودی پرداخت.

در این نشست که با هدایت دکتر احمد آکوچکیان، استاد راهبر این گروه پژوهشی و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، برگزار شد پژوهشگران به تبیین این نکته پرداختند که براساس اگزیستانسیالیسمْ مسئلۀ اصلی انسان احساس عمیق و گستردۀ «عدم امنیت» است. آکوچکیان در این نشست تصریح کرد: این احساس که زندگی انسان را احاطه کرده است فرد را به‌سمت پذیرش و ایجاد صور کاذب امنیت سوق می‌دهد. براساس این مکتب، اضطراب وجودی و بنیادین انسان ریشه در چهار دلواپسی اصلی ـ مرگ، آزادی، تنهایی و پوچی ـ دارد که باعث دلهره و اضطراب می‌شوند.

وی به این مطلب اذعان کرد که آموزه‌های علوی می‌توانند پاسخی الهی و جامع به این اضطراب وجودی ارائه دهند. در این آموزه‌ها، امنیت از طریق ایمان الهی حاصل می‌شود، ایمانی که همۀ ابعاد وجودی انسان را شامل می‌شود و دنیا و آخرت او را در بر می‌گیرد. اساس این فرهنگْ بر امان الهی و ایمنی از عذاب و قهر خداوند استوار است که درنهایت، انسان را به اعتماد و اطمینان وجودی و دستیابی به «نفس مطمئنه» می‌رساند.

استاد راهبر این نشست در ادامه تأکید کرد: گذار انتقادی از مکتب اگزیستانسیالیسم به آموزه‌های الهی و علوی می‌تواند مبانی و اصولی برای تبدیل اضطراب و رنج به آرامش و امنیت در ساحت‌های روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و هستی‌شناختی، فراهم آورد. این دیدگاه نه‌تنها در سطح فردی، بلکه در سطوح اجتماعی و فرهنگی نیز قابل‌تعمیم است.

مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) با برگزاری چنین نشست‌هایی به‌دنبال گسترش گفتمان‌های مقایسه‌ای و ارتقای تحلیل‌های بینارشته‌ای در حوزه‌های فلسفی و دینی است.