8:15 قبل از ظهر
27 مهر 1404

سورۀ حدید نقشۀ راه زیست ارزشی ـ عملی در پرتوی ترکیب هست‌ها و بایدها

در ادامۀ مسیر تفسیری ـ راهبردی گروه پژوهش تفسیری مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، نشستی علمی با تمرکز بر «الگوی ارزشی و عملی زیست در سورۀ حدید» برگزار شد. این نشست با همکاری گروه پژوهش‌های نظری و مطالعات مبنا و با هدایت علمی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد آکوچکیان، استاد راهبر گروه‌های پژوهشی مرکز، شکل گرفت و به تحلیل راهبردی سورۀ حدید با رویکرد نظام‌واره پرداخت.

در این نشست، ساختار معرفتی ـ انگیزشی سورۀ حدید به‌مثابۀ یک دستگاه ارزشی برای زیست مؤمنانه تحلیل شد. دکتر آکوچکیان در ابتدای سخنان خود با تأکید بر پیوستگی گزاره‌های اخباری و انشایی سوره تصریح کرد: «سورۀ حدید در فراز اول خویش (آیات 1 تا 6) فصل بینشی، شعوری و شناختی را برجسته می‌سازد و با ارائۀ گزاره‌های اخباری هستی‌شناختی، وجه معرفتی الگوی رشد را بنیاد می‌نهد.»

وی با اشاره به نقش بنیادین گزاره‌های ترکیبی در این سوره افزود: «آیات 7 تا پایان سوره منظومه‌ای از بایدها و شایدها را در کنار گزاره‌های هستی‌شناختی شکل می‌دهند و از این رهگذر، سورۀ حدید کارکردی هماهنگ‌سازنده و روش‌دهنده در طراحی الگوی رشد را بر عهده می‌گیرد.»

در این نشست، با استناد به آیاتی مانند «وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى»، «وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ»، «وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ» و «وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» این نکته برجسته شد که «سورۀ حدید نه‌فقط بُعد انگیزشی و ارزشی را در قالب گزاره‌های انشایی تقویت می‌کند، بلکه از طریق گزاره‌های خبری و توصیفیْ بستر مفهومی و معرفتی کنش مؤمنانه را فراهم می‌سازد.»

در بخش پایانی نشست، شرکت‌کنندگان تأکید کردند که فهم راهبردی سورۀ حدید فقط با نگاهی منظومه‌نگر به ارتباط میان هست‌ها و بایدها ممکن است و این ترکیبْ اساس شکل‌گیری الگوی عملی زیست در قرآن است.

سورۀ حدید صرفاً مجموعه‌ای از مواعظ یا آموزه‌های معنوی نیست، بلکه طراحی دقیقی از پیوستار «ادراک هستی»، «انگیزش درونی» و «کنش ارزشی» است. این سوره، با ظرافتی نظام‌واره، نقشۀ راهی برای زیست اخلاقی، تربیتی و اجتماعی ارائه می‌دهد که در آن «فلسفۀ رشد و راهبردهای زیستن» درهم تنیده شده‌اند. مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) با واکاوی چنین سوره‌هایی در حال طراحی نرم‌افزار معرفتی برای تمدن نوین اسلامی است.

در ادامۀ مسیر تفسیری ـ راهبردی گروه پژوهش تفسیری مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، نشستی علمی با تمرکز بر «الگوی ارزشی و عملی زیست در سورۀ حدید» برگزار شد. این نشست با همکاری گروه پژوهش‌های نظری و مطالعات مبنا و با هدایت علمی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد آکوچکیان، استاد راهبر گروه‌های پژوهشی مرکز، شکل گرفت و به تحلیل راهبردی سورۀ حدید با رویکرد نظام‌واره پرداخت.

در این نشست، ساختار معرفتی ـ انگیزشی سورۀ حدید به‌مثابۀ یک دستگاه ارزشی برای زیست مؤمنانه تحلیل شد. دکتر آکوچکیان در ابتدای سخنان خود با تأکید بر پیوستگی گزاره‌های اخباری و انشایی سوره تصریح کرد: «سورۀ حدید در فراز اول خویش (آیات 1 تا 6) فصل بینشی، شعوری و شناختی را برجسته می‌سازد و با ارائۀ گزاره‌های اخباری هستی‌شناختی، وجه معرفتی الگوی رشد را بنیاد می‌نهد.»

وی با اشاره به نقش بنیادین گزاره‌های ترکیبی در این سوره افزود: «آیات 7 تا پایان سوره منظومه‌ای از بایدها و شایدها را در کنار گزاره‌های هستی‌شناختی شکل می‌دهند و از این رهگذر، سورۀ حدید کارکردی هماهنگ‌سازنده و روش‌دهنده در طراحی الگوی رشد را بر عهده می‌گیرد.»

در این نشست، با استناد به آیاتی مانند «وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى»، «وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ»، «وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ» و «وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» این نکته برجسته شد که «سورۀ حدید نه‌فقط بُعد انگیزشی و ارزشی را در قالب گزاره‌های انشایی تقویت می‌کند، بلکه از طریق گزاره‌های خبری و توصیفیْ بستر مفهومی و معرفتی کنش مؤمنانه را فراهم می‌سازد.»

در بخش پایانی نشست، شرکت‌کنندگان تأکید کردند که فهم راهبردی سورۀ حدید فقط با نگاهی منظومه‌نگر به ارتباط میان هست‌ها و بایدها ممکن است و این ترکیبْ اساس شکل‌گیری الگوی عملی زیست در قرآن است.

سورۀ حدید صرفاً مجموعه‌ای از مواعظ یا آموزه‌های معنوی نیست، بلکه طراحی دقیقی از پیوستار «ادراک هستی»، «انگیزش درونی» و «کنش ارزشی» است. این سوره، با ظرافتی نظام‌واره، نقشۀ راهی برای زیست اخلاقی، تربیتی و اجتماعی ارائه می‌دهد که در آن «فلسفۀ رشد و راهبردهای زیستن» درهم تنیده شده‌اند. مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) با واکاوی چنین سوره‌هایی در حال طراحی نرم‌افزار معرفتی برای تمدن نوین اسلامی است.