شناخت ساحت‌های وجودی انسان

در یکی از نشست‌های گروه پژوهش علوم انسانی و تحقیقات بینارشته‌ای، جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان در بررسی یکی از اقسام ساحت وجودی انسان (با محوریت نظام نیازها و فرانیازها، انگیزه‌­ها و فراانگیزه‌­های رشد) گفت:

قسمی از شناخت ساحت وجودی انسان شناخت نیازها و فرانیازهای او است. نیروی پیشران آدمی به‌سمت حس معنی‌داری زندگی هدف و به‌تبع آنْ خواسته‌­ای است که برای آیندۀ خویش داریم. ترجمان آن هدف در خواهانی آدمی به‌سمت هدف یادشده همان «انگیزش و فراانگیزش» است که جنبۀ اصیل شخصیت آدمی را توضیح می­‌دهد. آموزۀ یادشده به‌ضمیمۀ این نکتۀ فلسفۀ دینی که خاستگاه تفسیر حقیقت و گوهر دینْ «نظام انتظارات از دین و نیاز به دین» است روشنگر این منظر تحلیلی است که «دین» الگوی راهبری ساحات وجودی انسان در سمت‌وسوی فرانیازهای رشد دانسته می­‌شود. سطح‌­بندی انواع ادیان از این منظرْ به‌تناسب تصویر نظام‌­واره­ای است که از نظام نیازها و فرانیازها، انگیزه­‌ها و فراانگیزه‌های رشد، پیشنهاد نموده و روش­‌شناسیِ بر کرسی اقدام نشاندن آن‌­ها را نشان داده است. میدان سامانۀ انگیزه‌­ها و نیازهای خودآگاهِ در دایرۀ عزم‌آمدۀ آدمیْ گزارش­گر «ابعاد و ساحت­‌های وجودی مطلوب» اوست. در سامانۀ انگیزه‌های آدمی می‌­توان تصویر انسان خواسته‌شدۀ او را دریافت. نیایش‌­های آل‌البیت(علیهم‌السلام) عالی­‌ترین مستند فهم و پردازش نظام فرانیازها و فراانگیزه‌های رشد هستند.