ظرفیت‌های رشد انسان و تدبیر جهان بر مدار آن

در ادامۀ سلسله‌نشست‌های علمی، مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) به‌تازگی نشستی تخصصی با محوریت «ظرفیت‌های رشد انسان و تدبیر جهان بر مدار آن» برگزار کرد. این جلسه با حضور هم‌پژوهان گروه‌های پژوهش‌های نظری و مطالعات مبنا و پژوهش علوم انسانی و بینارشته‌ای و با هدف بررسی بُعدهای انسان‌شناختی پیشرفت و ارتقای وجودی انسان، به‌ویژه در ارتباط با رابطۀ انسان با جهان اطرافش برگزار گردید.

در این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد آکوچکیان، استاد راهبر گروه‌های پژوهشی مرکز، به تبیین برخی از مهم‌ترین مبانی انسان‌شناختی پرداخت و گفت: «ظرفیت‌های رشد انسان نه‌تنها در رابطه با خود، بلکه در ارتباط با جهان اطراف او تعریف می‌شود. جهان می‌تواند نه‌فقط با او، بلکه برای انسان باشد.» وی افزود: «این ظرفیت رشد انسان به‌ویژه در ارتباط با تسخیر جهان اطرافش به‌عنوان ابزاری برای نیل به اهداف تعالی انسان در آموزه‌های دینی به‌طور واضح مطرح شده است.»

در این جلسه هم‌چنین بر اهمیت «جهان برای من» و «جهان جز من» تأکید شد. آکوچکیان در این خصوص اشاره کرد: «دایرۀ رشد انسان نامحدود است، درحالی‌که موجودات دیگر تنها در دایرۀ خاص و محدود خود ظرفیت رشد و تغییر دارند.» وی هم‌چنین تبیین کرد این ظرفیت نامحدود رشد انسان به‌ویژه در تسخیر و بهره‌برداری از ظرفیت‌های جهان و طبیعت به‌عنوان ابزار رشد اهمیت ویژه‌ای دارد.

در ادامه، تحلیل آموزه‌های دینی و نگاه‌های مختلف دینی به جهان هستی مطرح شد. رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) دراین‌باره تصریح کرد: «آموزه‌های اسلامیْ انسان را به شناخت خود، جهان، تاریخ و اجتماع، فرامی‌خواند و از انسان خواسته شده است که در این موارد ژرف‌نگری و تحقیق داشته باشد.» در این راستا، ایشان به بررسی منابع مختلف دینی اشاره کردند که انسان را به تعامل با داشته‌های هستی‌شناختی، نظیر خداوند، انبیا، طبیعت، اولیای الهی و هم‌چنین داشته‌های اجتماعی و تاریخی دعوت می‌کند.

یکی از نتایج مهم این نشست تأکید بر این نکته بود که انسان، به‌عنوان موجودی با بالاترین ظرفیت رشد، می‌تواند بیشترین تعداد اشیاء و موجودات را تسخیر کند و از آن‌ها درجهت تعالی خود بهره‌برداری کند. ظرفیت‌های انسانی در تعامل با افراد و جامعه، هم‌چنین بهره‌برداری از تجارب تاریخی و آموزه‌های مختلف در راستای رشد، و ارتقای فردی و اجتماعی، از دیگر موضوعات بررسی‌شده در این جلسه بود.

این نشست به‌طور کلی فرصت مناسبی را فراهم کرد تا اعضای گروه‌های پژوهشی مرکز، به بحث و تبادل‌نظر درخصوص ظرفیت‌های رشد انسان و چگونگی تعامل او با جهان و اجتماع بپردازند و مدل‌های نوینی برای بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها در راستای تعالی انسانی پیشنهاد دهند. مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) هم‌چنان به تداوم این‌گونه نشست‌ها و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای ادامه خواهد داد.