مدیریت دانش دین‌شناخت؛ حلقۀ گمشده در راهبری توسعۀ دانایی‌محور

در ادامۀ روند پژوهش‌های راهبردی مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، نشستی علمی مشترک میان اعضای گروه پژوهش‌های نظری و مطالعات مبنا و تحقیق و توسعه و مطالعات راهبردی، به واکاوی ظرفیت‌های ایدۀ «مدیریت دانش» در نسبت با اندیشۀ دینی اختصاص یافت. این نشست با هدایت علمی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد آکوچکیان برگزار شد و به تبیین چیستی و کارکردهای راهبردی مدیریت دانش دین‌شناخت در منظومۀ فکری ـ تمدنی جمهوری اسلامی پرداخت.

در ابتدای نشست، دکتر آکوچکیان با تأکید بر ضرورت بومی‌سازی مفاهیم پیشرفته در عرصۀ حکمرانی دانایی‌محور تصریح کرد: «مدیریت دانشْ سازمان‌دهی فرایندهای تولید، نشر، بهره‌وری و فراوری دانش به‌منظور ساخت زیرساخت دانشی منجر به توسعه است.»

وی با ارجاع به منطق تاریخی شکل‌گیری این ایده افزود: «ایدۀ مزبور در عصر برآمدن گفتمان توسعۀ دانش‌بنیان از دل اندیشۀ ترقی سربرآورده است و منطق تولید، مبنای پیشرفت و موتور محرکۀ تحقیق و توسعه در آن بوده است.»

نشست مزبور با تحلیل جایگاه دین در عصر توسعه‌گرایی به بررسی این مسئله پرداخت که چگونه اندیشۀ دینی در مواجهه با عقلانیت برنامه‌ریزی و نظام‌های تولید دانش نیازمند بازتعریفی از جایگاه و سازوکار مدیریت دانایی خود است. در همین زمینه، دکتر آکوچکیان خاطرنشان کرد: «در جوامع معاصر دینی، حضور دین در منظومۀ تفکر توسعه‌ای مجالی برای طرح پرسش تازه‌تری فراهم کرده است: پرسش از چیستی اندیشه و دانش دینی و چگونگی راهبری آن تا مرحلۀ تحقیق و توسعه‌ای.»

در این جلسه، هم‌چنین تأکید شد که بدون مدیریت دانش دین‌شناختْ امکان بهره‌گیری از میراث معرفتی اسلامی در الگوی حکمرانی دانشی فراهم نمی‌شود. بنابراین نیاز به تدوین مدل جامع مدیریت دانش در زیست‌بوم فکری جمهوری اسلامی امری فوری و بنیادین است.

این نشست با جمع‌بندی بر ضرورت طراحی و بومی‌سازی سازوکارهای مدیریت دانش دین‌شناخت در چهارچوب یک مدل هماهنگ با اهداف توسعه و ساختارهای دانایی‌بنیاد پایان یافت، مدلی که نه‌تنها ناظر به تجربه‌های جهانی، بلکه منبعث از ظرفیت‌های خاص معرفتی و اجتماعی جهان ایرانی ـ اسلامی باشد.