نبود آرمان؛ شکاف خاموش هویت انسان معاصر

در تازه‌ترین نشست تخصصی مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، مسئلۀ «فقر آرمان» به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های فروریختگی درونی انسان مدرن، با محوریت تفسیر انسان‌شناختی آیات قرآن، مورد تحلیل قرار گرفت. این نشست مشترک با همکاری گروه پژوهش تفسیری و گروه پژوهش علوم انسانی و بینارشته‌ای و گروه پژوهش سلامت و سبک زندگی برگزار شد و در آن، ابعاد فردی و تمدنی پدیدۀ بی‌آرمانی در ساحت‌های مختلف حیات مورد بحث قرار گرفت.

در این جلسه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد آکوچکیان، استاد راهبر این نشست، ضمن تشریح کارکردهای مثبت آرمان در شکل‌گیری شخصیت انسانْ به بازخوانی نقش آرمان در نظام انگیزشی و ساختار هویتی انسان از منظر قرآن پرداخت و گفت: «دربرابر آن مؤلفۀ هویت‌‌بخش مثبت، فقر آرمان در برخی آدمیان عامل شکستن است.» وی ادامه داد: «انسانی که دچار بی‌‌آرمانی است بدون شک دچار یأس و بدبینی خواهد شد. فردی که در زندگی برای خود هدف و آرمانی انتخاب نکند تا به‌سوی آن گام بردارد و خود را در حقیقت تابع متغیری از رویدادهای زندگی بداند به هنگام برخورد با مانع دچار یأس و ناامیدی خواهد شد.»

در بخش دیگری از این نشست، به پیوند میان تغییرات اجتماعی، بحران ارزش‌ها و فقر آرمان در نسل جدید، پرداخته شد. دکتر آکوچکیان دراین‌باره تأکید کرد: «دگرگونی‌های اجتماعی و تضاد بین سنت‌ها و تحولات اجتماعی موجب شده است تا بسیاری از آرمان‌ها و ارزش‌های انسانی دگرگون شوند و همین عاملْ نسل تازۀ ما را به ناتوانی در به‌ دست ‌آوردن یک آرمان کشانده است.»

در جمع‌بندی این نشست، بر لزوم طراحی رویکردهای تلفیقی میان روان‌شناسی انگیزشی، جامعه‌شناسی هویت و تفسیر انسان‌شناختی قرآن برای احیای نظام آرمان‌ساز در جامعه تأکید شد.

نشست اخیر بخشی از سلسله‌نشست‌های تلفیقی این مرکز تحقیقاتی با رویکرد تحلیل سیستمی قرآن در بستر تمدن‌سازی انسان معاصر است که با راهبری علمی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد آکوچکیان پیگیری می‌شود.