جریانهای تفسیری برجستۀ تاریخ فکر تفسیر، در عمل و در دورۀ معاصری، نتوانستهاند نظریۀ مرجع در پیشنهاد الگوی اندیشه ـ عمل آیندهنگار انسان و جهان اجتماعی معاصر باشند. حجم حادثهها و نظام مسائل ظاهرشده در جهان مدنی معاصر، از ظرفیتهای پارادایمی این جریانهای تفسیری، فربهتر شدهاند و اقتضای یک بازخوانی پارادایمی عظیمی در عرصۀ اندیشۀ تفسیری و به این قرار فکر دینی را دارند. جنبش پارادایمی پیش رو، همۀ حوادث جهان معاصری و حتی رخدادهای جاری در امر سیاسی را زمینۀ حضور انفجاری خویش ساخته است.
در بازخوانی نظام مسائل پیش روی جهان جدید و در بازبینی بنیان پارادایمی اجتهاد تفسیری، نظریه و مکتب تفسیر سازوکاری پیشرفت در مرز مقایسهای معین با دیگر جریانهای تفسیری، ضرورت حضور مییابد. تحقق دین، مدنیت حکمت ـ عدالتبنیان در دورۀ معاصری و رخنمود رویکرد آیندهنگار راهبردی بر مدار اجتهاد تفسیری دین، وامدار ناگزیر میانداری این نظریه و مکتب تفسیری است.
با این رویکرد، پروژۀ «تفسیر سازوکاری پیشرفتشناخت قرآن کریم» در دستور کار گروه پژوهش تفسیری مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) قرار گرفته است.