هنجارها، باید و نباید نظام‌های مطلوب زیستی

به گزارش گروه پژوهش فقه و حقوق، در نشست پیشین، ذیل موضوع «بنیان پارادایمی الگوی هنجاری رسانه و گفتمان‌سازی پیشرفت»، به تعریف «هنجار» پرداخته شد. در این راستا، هنجار در یک نگاه کلی، بایدها و نبایدهای هر جامعه و فرهنگ تعریف شد.

در ادامۀ این نشست، برای واژۀ هنجار، دو معنا ارائه شد: یکی «هست»های منجر به بایدها و دیگری «بایدها و شایدهای» رفتاری در فضای اجتماعی که انتظار می‌رود وجود داشته باشد یا نباید انجام پذیرد.

استاد راهبر این پروژه، جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد آکوچکیان، در ادامۀ مباحث، هنجارها را وضع باید و نبایدی نظام‌های مطلوب زیستی در عرصه‌های گوناگون فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی و اجتماعی دانستند که بدینسان، هنجار در هر شکل، وضعیت، پیشینه و پسینه، عبارت از یک استاندارد کلی یا معیار یا ضابطه است. بنابراین، هنجارها، حکم و ضابطه‌ای در اجتماع و در فرآیند تکامل و کنش متقابل اعضای آن جامعه است که باید مرجع عمل همۀ اعضای یک جامعۀ خاص باشد.

ایشان همچنین بیان داشتند: هنجارها، هیچ التزام جدی در تبعیت از حقایق ندارند. هنجارها و حقیقت دو دایرۀ در هم متداخل هستند که طبق آن قطعاً موارد مشترکی وجود دارد که عبارت است از هنجارهای منطبق با حقیقت. اما دو بخش دیگر هم وجود دارد که عبارت‌اند از هنجارهای غیر منطبق با حقیقت و حقیقت‌های هنجاری نشده.