فراوری اندیشۀ کارگشا با عبرت‌آموزی روش‌شناخت

در ادامۀ نشست‌های تخصصی گروه پژوهش‌های نظری و مطالعات مبنا، دربارۀ فراوری اندیشۀ کارگشا با عبرت‌آموزی روش‌شناخت در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) بحث و گفت‌وگو شد.

دکتر احمد آکوچکیان با اشاره به این‌که در دورۀ معاصر یک تجربۀ مقدماتی اما کارآمد بیرون‌دینی در تجربۀ توسعه‌ایِ اروپای سه‌ سدۀ اخیر در اختیار است گفت: گذار انتقادی از این تجربه در بازپردازی نگرۀ درون‌‌زای پیشرفت و تحول در فضای جهان اسلامی ـ ایرانی ضروری است. انقلاب سیاسی فرانسه در اواخر قرن هجده اروپا با جنبش کانتیْ خاستگاه خودویژۀ معرفت‌شناختی خویش را یافت. این رویکرد درجۀ دوم معرفتی به بازخوانی دانش تاریخمند خویش از چشم‌انداز اندیشۀ ترقی در تطوری از گفتمان تکاملی و سپس گذار به قرائت توسعه‌ای آن در نگاشت‌های بازپردازش‌شده‌ای از «گفتمان اقتصادی توسعه» تا «قرائت انسانی»، «قرائت پایدار»، «قرائت توسعۀ دانش‌بنیان»، تا شکل‌گیری موج دوم معرفت‌شناختی در آن اقلیم فرهنگی و تمدنی در عرصۀ فراوری حوزه‌های بین‌‌دانشی و بین‌رشته‌ای تداوم می‌یابد. این تطور تاریخی اینک حتی ردپای خویش را تا قانون اساسی و برنامه‌‌های توسعۀ نظام جمهوری اسلامی آشکار ساخته است، بی‌این‌که هم‌چنان جایگزین سره و کارآمدی در فراوری اقتدار توسعه‌ای علم و نظام معاصری دولت ـ ملت با خاستگاه‌‌های خودویژۀ معرفت‌شناختی برای آن تعبیه شده باشد. عبرت‌‌آموزی روش‌شناخت از این تطور تاریخی برای بازخوانی منطق فراوری اندیشه و نظام جمهوری اسلامی ایران بهره‌های کارگشایی دارد.