دامنۀ معنایی رشد دین‌شناخت

دکتر احمد آکوچکیان، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، در سخنانی جامع به تحلیل مفهوم «رشد» در آموزگاری الهیاتی پرداخت. وی تأکید کرد که پیشرفت در تعریف فرادینی بر مدار «رشد» استوار است و در گام برنامه‌ای آن با عنوان «توسعه» شناخته می‌شود.

وی به مرور اصول مفهومی پیشرفت و عناصر انسان‌شناخت برآمده از این اصول پرداخت:

1.با مؤلفۀ مفهومی «رشد فراگیر انسانی»: آشکارگی ماهیت جهت‌دار توانمندی‌ها، ابعاد وجودی، و ظرفیت‌های در اختیار آدمی در فرایند پیشرفت و غایت و جهت‌داری ابعاد وجود انسانی رو به جاذبیت الهی در گسترۀ اسماء و صفات فعل حضرتش نمایان می‌شود؛

2.با مؤلفۀ مفهومی «فراوری مستمر و خلاق»، به فرایندمندی، تداوم، ظرفیت برنامه‌ای و میانداری رکن انتخاب انسانی در جریان رشد انسانی در ساحات وجودی و در امکانات در اختیار وی اشاره می‌شود؛

3.با تعبیر معنایی «شئون گوناگون حیات و ساحات انسانی»، موضوع و متن فرایند پیشرفت و هماهنگی عرصه‌های حیات و ساحات وجود انسانی تبیین می‌گردد؛

4.با دو مؤلفۀ مفهومی «حکمت نظری و حکمت عملی»، زیرساز اندیشه‌ای مقولۀ پیشرفت و ریشه‌داری آن در متن زیست انسانی در دو سطح نظر و عمل و نیز جهت‌داری مثبت حیات در دو سطح سخت و نرم تطور قابلیت‌های انسانی روشن می‌شود؛

5.با تعبیر معنایی «مشیت تکوینی و مشیت تشریعی الهی»، به گسترۀ عظیم هست‌ها و بایدهای فرایند رشد جامع‌نگر و منابع استنباط منظومۀ فرانیازها و استعدادهای رشد اشاره می‌شود؛

6.با تعبیر معنایی «فکر اجتهادی جامع‌نگر»، تناسب عرصۀ تفقه در دین با موضوع ساحات وجودی انسانی و ولایتمندی این نظام ادراکی جامع‌نگر دربرابر اندیشۀ فکر اجتهادی معطوف به ادب ظاهر یا فقاهت در احکام مورد توجه قرار می‌گیرد؛

7.با تعبیر معنایی «شئون گوناگون حیات بشر و ساحات انسانی»، عینیت متعلق فرایند رشد و انسان‌نگر بودن اندیشۀ پیشرفت و نسبت آن با وجوه اجتماعیِ توانمندی‌های آدمیان تصریح می‌شود؛

8.و تعبیر «سبک زندگی»: نسبت جنبه‌های فردی حیات انسانی با مناسبات اجتماعی و تاریخی را به‌روشنی نشان می‌دهد.

وی تأکید کرد: این مفاهیم در مجموع تصویری نظام‌مند از فرایند رشد دین‌شناخت را ارائه می‌دهند که می‌تواند در همۀ شئونات حیات انسانیْ راهبردی عملی و عمیق برای تحقق پیشرفت و تعالی باشد.

مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) در پرتوی چنین مفاهیمی مسیرهای نوینی را برای تبیین و تحقق رشد دین‌شناختی و هماهنگی آن با آموزه‌های الهیاتی و انسانی پیش‌رو می‌گذارد.