نقش‌آفرینی منابع انسانی در تحولات راهبردی سازمانی؛ بررسی مفهوم مدیریت استراتژیک منابع انسانی

در ادامۀ روند نوآوری و بازخوانی مفاهیم کلیدی در فضای بینارشته‌ای علوم انسانی، نشست تخصصی‌ای با محوریت «مدیریت استراتژیک منابع انسانی» در گروه پژوهش علوم انسانی و بینارشته‌ای و با مشارکت گروه تحقیق و توسعه و مطالعات راهبردی در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) برگزار شد. این نشست که با هدایت و راهبری علمی دکتر احمد آکوچکیان انجام گرفت، به تبیین تمایزها، ظرفیت‌ها و ضرورت‌های نگاه استراتژیک به منابع انسانی در سازمان‌ها پرداخت.

در این نشست، مفاهیم کلیدی مدیریت منابع انسانی با نگاهی انتقادی و تطبیقی بازخوانی شد و بر تحول مفهومی این حوزه از مدل‌های سنتی به‌سوی «مدیریت استراتژیک منابع انسانی» تأکید گردید. براساس دیدگاه ارائه‌شده در نشست مزبور، مدل استراتژیک تنها به فرایندهای اداری منابع انسانی اکتفا نمی‌کند، بلکه با نگاهی نظام‌مندْ آن را در دل راهبردهای کلان سازمانی بازتعریف می‌کند.

دکتر آکوچکیان در بخشی از این جلسه تصریح کرد: «مفهوم مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر نقش مهم مدیریت منابع انسانی استوار است. این مهم نیز بر ماهیت استراتژیک منابع انسانی و یکپارچه شدن استراتژی منابع انسانی با استراتژی سازمان تأکید می‌کند.»

این جلسه با بهره‌گیری از رویکرد تطبیقی به نظریه‌های صاحب‌نظرانی چون شولر، رایت و مک‌ماهان، بستر گفت‌وگو دربارۀ تعریف جدیدی از سرمایۀ انسانی در فضای پرتحول امروز را فراهم ساخت. در این چارچوب، به‌ویژه دیدگاه گست دربارۀ میزان یکپارچگی منابع انسانی با تصمیم‌گیری‌های کلان سازمانی و نیز دیدگاه بیر دربارۀ تأثیر محیط رقابتی و تغییرات فناورانه بر تحول مفهوم منابع انسانی مورد واکاوی قرار گرفت.

در جمع‌بندی مباحث جلسه، تأکید شد که مدیریت استراتژیک منابع انسانی دیگر صرفاً یک بخش اداری نیست، بلکه به‌منزلۀ یک بازوی تحول‌آفرین در سطوح کلان سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و ارزیابی اثربخشی سازمانی نقش‌آفرینی می‌کند.

این نشست، یکی از گام‌های رو به جلوی مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) درجهت بازمهندسی مفاهیم کلیدی علوم انسانی در قالب نظام‌واره‌های توسعه‌ای و آینده‌نگرانه بود، گامی که نه‌تنها به فهم عمیق‌تر از منابع انسانی می‌انجامد، بلکه می‌تواند دستور کاری نو برای ارتقای بهره‌وری، پویایی و یکپارچگی ساختارهای سازمانی در کشور ارائه دهد.