9:47 قبل از ظهر
5 شهریور 1404

از داده تا دانایی؛ طراحی زنجیرۀ دانشی در منظومۀ توسعۀ انسانی

در تازه‌ترین نشست گروه پژوهش‌های نظری و مطالعات مبنا در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، مفاهیم بنیادین «داده»، «اطلاعات»، «دانش»، «حکمت» و «دانایی» در یک الگوی مفهومی نظام‌مند و توسعه‌محور بازتعریف شد. این نشست با راهبری علمی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد آکوچکیان، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، به بررسی ژرف ساخت‌های معنایی این مفاهیم پرداخت و نسبت طولی میان آن‌ها را در بستر تحول دانایی‌بنیاد تحلیل کرد.

براساس دیدگاه مطرح‌شده در این نشست، «داده» به‌عنوان یک نشانۀ خام و گسسته تنها زمانی به اطلاعات تبدیل می‌شود که پردازش‌هایی مانند طبقه‌بندی، اصلاح و زمینه‌مندسازی، بر روی آن انجام گیرد. «اطلاعات» نیز زمانی ارزنده می‌شود که به «دانش» بدل گردد، دانشی که دربرگیرندۀ چگونگیِ به‌کارگیری اطلاعات در زمینه‌ای مشخص است.

در ادامه، «حکمت» به‌عنوان افقی بالاتر از دانش و واجد لایه‌ای از درک فلسفی و جهت‌دار نسبت به هستی معرفی شد. رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) در بخشی از سخنان خود با نگاهی آینده‌نگرانه بیان داشت: «اطلاعات پاسخگوی چه‌کسی‌ها و کجاهاست، اما دانشْ پاسخگوی چگونگی‌هاست و حکمت تنها ساحتی است که به چراها پاسخ می‌دهد.»

در این نشست، هم‌چنین با بهره‌گیری از آرای فیلسوف معاصر، گیلبرت رایل، تمایز میان «دانش ناظر بر واقعیت» و «دانش ناظر بر چگونگی» به‌صورت بینارشته‌ای و قابل‌کاربرد مورد بحث قرار گرفت.

این نشست گامی در جهت بازتعریف مبانی نظری دانش در بستر حکمرانی دانایی‌بنیاد بود و به‌ویژه در طراحی مفهومی نظام آموزش و پرورش دانایی‌محور در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) مورد تأکید قرار گرفت.