سبک زندگی به‌مثابۀ زبانِ وحدت هویتی انسان

در ادامۀ فعالیت‌های نظام‌مند پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، نشستی تخصصی با موضوع «بازتعریف سبک زندگی در نسبت با زبان، هویت و خلاقیت زیستی انسان» با حضور اعضای گروه پژوهش سلامت و سبک زندگی، گروه پژوهش گفتمان و هنر و گروه پژوهش علوم انسانی و بینارشته‌ای برگزار شد و در طی آن، نگاه نوینی به مقولۀ سبک زندگی با تکیه بر زبان، اختیار، هنر و هویت انسان ارائه شد.

دکتر احمد آکوچکیان، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد)، در تبیین بنیاد این نگاه اظهار داشت: «سبک زندگیْ مشرب، الگو و اسلوب خودآگاهِ تکاپوی زیستی انسان در چهار وجه فکری، احساسی ـ روحی، رفتاری و مناسباتی خویش است. سبک زندگی با وصف «اختیار خلاق» در فرایند آفرینش مستمر موقعیت‌های زمان‌مندی و مکان‌مندی فردی و اجتماعیْ به یکی از زبان‌های هنری یا زیست انسانی زباندار و قابل‌نشانگی می‌شود.»

وی در ادامه با تأکید بر جایگاه اخلاق در سبک زندگی افزود: «اخلاقْ فصل هویتی سبک زندگی است، چراکه سبک زندگیْ وحدتی شخصیتی و هویتی را در انسان شکل می‌دهد و این وحدتْ بی‌اخلاق معنا نمی‌یابد.»

در این نشست، چهار لایۀ اصلی در شکل‌گیری سبک زندگی انسان تحلیل شد:

ـ وجه معرفتی ـ فکری (باورهای بنیادین و چارچوب‌های فهم)؛

ـ وجه احساسی ـ روحی (جهت‌گیری‌ها، گرایش‌ها و ادراکات ارزشی)؛

ـ وجه رفتاری (انتخاب‌های عملی و نحوۀ کنشگری در زیست روزمره)؛

ـ و وجه مناسباتی در تعامل وجوه سه‌گانۀ پیشین با طبیعت و خلایق.

هم‌چنین شرکت‌کنندگان بر این نکته تأکید کردند که سبک زندگیْ زبان‌مند است؛ یعنی از طریق زبان‌های هنری، کنش‌های زیستی، الگوهای نمادین و نشانه‌های فرهنگی، بیان‌پذیر می‌شود و از این رهگذر، امکان فهم و انتقال به نسل‌های بعد را می‌یابد.

در پایان نشست، مقرر شد کارگروه مشترکی از سه گروه پژوهشی برای تدوین «الگوی زبان‌مند سبک زندگی اخلاقی» با تکیه بر ادبیات اسلامی ـایرانی و بهره‌گیری از رویکردهای میان‌رشته‌ای تشکیل شود.

نشست اخیر، افقی نو در درک هویت‌یابی انسان در فرایند زندگی را گشود، جایی که سبک زندگیْ نه صرفاً مجموعه‌ای از عادات روزمره، بلکه تجلی ارادۀ خلاق، زبان هویت و هندسۀ زیستی انسانِ در حال شدن معرفی شد. مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) با چنین نشست‌هایی در حال معماری نظری الگوهای تمدنی زیست مطلوب است.